Që në kohët antike tempulli i 14 Marsit Festa e Ditës së Verës ka qenë në qytetin e Elbasanit. E quajtur ndryshe si dita e largimit të dimrit kjo festë ka krijuar tashmë traditën e saj jo vetëm tek banorët e qytetit të Elbasanit por edhe në qytete të tjera të vendit dhe veçanërisht në Tiranë.
Por zanafillën Dita e Verës e ka në faltoren Zana e Çermenikës e ndërtuar në rrethinat e qytetit të Elbasanit e cila ishte perëndesha e gjuetisë pyjeve dhe e të gjithë natyrës. Sipas gojëdhënës kjo zanë dilte nga faltorja e saj ditën e 14 marsit.
E trashëguar brez pas brezi kjo festë popullore është një ditë e cila sot identifikon edhe vetë qytetin e Elbasanit i njohur në Shqipëri për tradita të veçanta kulturore.
Shumë miq vijnë nga të gjitha zonat e vendit në Elbasan për të festuar ardhjen e verës por edhe për të shijuar gatimet karakteristike të kësaj zone si ballokumet dhe revaninë gjelin e detit arrat apo palat e fikut të cilat tradicionalisht iu dhurohen fëmijëve të vegjël të cilët janë të parët që bëjnë vizita mbarësie nëpër shtëpitë e të afërmve dhe të fqinjëve.
Të parët tregojnë se një natë para ditës së Verës njerëzit mblidheshin më shpejt në shtëpitë e tyre për të festuar së bashku me të afërmit epilogun e kësaj feste. Zgjimi bëhej në të gdhirë dhe të moshuarit herët në mëngjes hapnin derën e shtëpisë për bujari.
Merrnin shtamën për ta mbushur me ujë të freskët dhe sillnin në shtëpi një plis bari të gjelbëruar ndërkohë që të rinjtë plehronin portokallet dhe ullinjtë. Dreka e kësaj dite ishte një rit plot humor dhe shijim për të gjithë elbasanasit të cilët zakonisht e kalonin këtë drekë në natyrë ku organizoheshin lojëra popullore.
Në Elbasan e në Peqin festohet edhe nata e verës nata para ardhjes së saj me mish raki gjel deti ballokume ëmbëlsira. Në këtë ditë elbasanllinjtë urojnë njëri tjetrin për një jetë sa më të gjatë dhe të lumtur.
